De ethische impact van nieuwe (blockchain) technologie – Dutch

Dit artikel verscheen origineel  in de september editie van het blad van de RMU evenals op de weblog van de RMU 

Om relevant te blijven in een versnelde veranderende wereld, is er volgens Rick Bouter maar een antwoord mogelijk: Innovatie. En dat betekent dus ook kijken naar nieuwe technologieën. In deze blog legt hij uit wat Blockchain is en wat de potentie is van deze technologie.

Als christelijke achterban kan het soms makkelijk zijn om onze ogen te sluiten voor alle nieuwe technologische veranderingen. Met ogen sluiten bedoel ik dan dat je er niet vanaf wil weten, het niet gebruikt, en vervolgens veroordeelt tot iets verkeerds. Je kan het met me eens zijn of niet, maar als reformatorisch christenen in Nederland zijn we goed vertegenwoordigd in de overheid, zorg, de agrarische- en vissector en in accountancy en advocatuur. Maar ondervertegenwoordigd in technologische en IT-beroepen. Misschien komt dit wel door de gedachte: “Als je er niet mee bezig bent, kun je geen grenzen opzoeken en fouten maken.” Toch denk ik niet dat dit de weg is. Laten we daarom eens kijken hoe we de mooie potentie van nieuwe technologie positief kunnen benutten zonder onze normen en waarden opzij te schuiven en in te ruilen.

Blockchain versus Bitcoin

De vorige keer zijn we gebleven bij de werking van Blockchain. Wanneer we het over ethiek van Blockchain hebben is het goed om het verschil duidelijk te benoemen tussen Blockchain en Bitcoin.
Blockchain wordt vaak in een adem genoemd met Bitcoin. Dit is ook wel logisch want Bitcoin kan niet zonder Blockchain. Dat deze twee elementen hetzelfde zijn is een grote misvatting vandaag de dag. Blockchain is de onderliggende techniek die het mogelijk maakt om zaken te doen. Wat wel correct is, is dat Bitcoin momenteel de grootste cryptocurrency is. Samengevat kun je dus zeggen waar Blockchain (Distributed Ledger Technologie) de infrastructuur is, is Bitcoin een van de vele valuta. Vandaag de dag zijn er meer dan 1300 cryptocurrencies die over het Blockchain netwerk van A naar B worden getransporteerd.

Speculatie

Als we kijken naar Bitcoin en met name de instabiele koers en fluctuering hierin, kunnen we zachtjes zeggen dat Bitcoin ‘an sich’ enorm aan speculatie onderhevig is. Persoonlijk vind ik het wat ver gaan om het te vergelijken met een piramidespel als bijvoorbeeld Madoff. Daar kregen vroege investeerders hun rendement uitgekeerd met de inleg van degenen die hierna kwamen. Maar een aantal kenmerken ervan kunnen herkenbaar overkomen. Al investeer je namelijk eerder in cryptocurrency dan de persoon na jou, dan maak jij namelijk op die manier winst omdat de koers omhoog gaat.

Gevaren

Wanneer we kijken naar de ethische kant van Blockchain als technologie zie ik hier minder gevaar in dan bij trends als Internet of Things (waar alles meetbaar en kwantificeerbaar kan worden door sensoren, camera’s etc.) en Kunstmatige Intelligentie (waarin computeralgoritmen zichzelf kunnen trainen om tot een hogere vorm van kunstmatige intelligentie te komen, wat in de snel naderende toekomst wellicht op een compleet autonome manier zal gaan) dan Blockchain. Als we naar Blockchain kijken, zijn er natuurlijk uitzonderlijke scenario’s die problemen kunnen veroorzaken, bijvoorbeeld wanneer een specifieke groep meer dan 51 procent consensus kan vinden en zo beslissingen kan beïnvloeden of wanneer de overheid een hoge vorm van regulering zal toepassen. Voor beide gevallen ben ik niet bijzonder bang. De eerste is namelijk bijna minder aannemelijk dan dat de SGP de grootste partij in Nederland wordt en voor het tweede punt zou ik willen pleiten voor een overheid die (technologische) innovatie faciliteert en stimuleert in plaats van onze concurrentiepositie op dit gebied de nek omdraait. Blockchain zou ik daarom eerder vergelijken met het internet. Het internet ‘an sich’ is een infrastructureel iets, een netwerk. Het gaat erom wat je erop doet, de toepassing. Laten we nu eens kijken naar de bekendste toepassing, de Bitcoin.

Tegenwaarde

Als we naar Bitcoin kijken, wordt het opeens een ander verhaal. Een veel genoemd argument waarom Bitcoin niet ethisch gevonden lijkt te worden is het argument van tegenwaarde. Op het moment dat we investeren in iets zonder tegenwaarde zou je het kunnen vergelijken met gokken. Wanneer je bijvoorbeeld investeert in een bedrijf als Shell en hiervan aandelen koopt, bezit je namelijk echt een stukje van dit bedrijf. Dit stukje bedrijf is dan de tegenwaarde. Ditzelfde geldt voor obligaties en andere vormen van beleggen en investeren. Persoonlijk vind ik naast de gokvraag de grootste ethische vraag zitten in het feit of de hebzucht, die aan beide genoemde manieren van zelfverrijking ten grondslag kan liggen, een hogere plaats dan God inneemt. Ook vind ik de hoogte van het bedrag meespelen net als het doel van de investering.

Hoe om te gaan met nieuwe technologie?

Voor elke ontwikkeling geldt, sluit niet je ogen maar start met kennis opdoen over dit thema. Verdieping komt namelijk altijd na een verkenning. Neem eens de tijd om met mensen te spreken over technologieën en veranderingen en wat deze thema’s concreet inhouden. Onderzoek dit ook. Een van de beste manieren om te kijken of specifieke technologieën op een positieve manier bruikbaar zijn, is experimenteren. Gun jezelf of je medewerkers eens de kans, tijd en budget om te kijken wat voor potentie een specifieke technologie heeft. Op het moment dat dit gevorderde basisniveau er is, kan er kritischer naar gekeken worden, maar ook objectiever. En juist dit is zo belangrijk. Objectief blijven en vanuit onze basisprincipes beoordelen; wat zijn kansen, wat zijn bedreigingen, welke ethische aspecten van deze verandering moeten we niet uit het oog verliezen? Om uiteindelijk tot een keuze te komen. Hoe kunnen we het goede er uit meenemen en onszelf wapenen tegen de negatieve kanten en voorbereiden en wapenen op de ethische aspecten. We mogen net als met andere facetten in het leven het goede van technologie gebruiken in het leven hier.

Denktank: Ethisch leiderschap

Daarom zou ik willen pleiten voor meer intellectueel leiderschap (thought leadership) op het gebied van nieuwe technologische ontwikkelingen en de ethische impact die dit met zich mee brengt. Hoe komt het dat grote steden als Amsterdam een eigen CTO hebben en innovatie en technologie als thema in de Tweede Kamer onder economische zaken geschoven wordt en we ook regionaal vaak weinig mening durven vormen en geven over dit onderwerp? Hierom zou ik graag een denktank op willen zetten en met gelijkgestemden nieuwe technologie willen duiden voor het grotere goed inclusief de kijk op ethiek en wat wij als christen er mee zouden moeten of laten.

Laten we met bovenstaande elementen in gedachten dan ook vooral aanhaken bij wat Socrates ooit zei: “The secret of change is to focus all of your energy not in fighting the change, but on building the new”. Dus, niet weglopen voor een snel veranderende wereld maar proberen een positieve impact te maken voor de maatschappij en mensen om ons heen als afspiegeling van waar we echt naar uitzien.

Rick Bouter is consultant Emerging Technologie (opkomende technologieën) binnen Accenture’s consulting domein. Binnen deze rol helpt Rick bedrijven de impact van nieuwe technologieën te begrijpen en toe te passen om op deze manier te innoveren en positieve impact te creëren voor klanten. In zijn vrije tijd schrijft Rick artikelen over innovatie- en technologietrends als Internet of Things, Kunstmatige Intelligentie, Blockchain en Digitale Transformatie onder andere voor zijn website: www.rickbouter.com.In het bijzonder de impact van technologie op mens, maatschappij en ethiek zijn onderwerpen die Rick boeien. Om deze reden denkt hij met een aantal mensen na over het idee om een christelijke denktank te starten met een focus op nieuwe technologie en de impact op ethiek. Mocht je over het voorgaande/of eventuele andere vragen hebben, dan kun je Rick bereiken via info@techthics.nl.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.