Technologie: Niets nieuws onder zon
Dit artikel verscheen in April in het: “Forward” magazine van het Hoornbeeck College.
Niets nieuws onder de zon (maar waakzaamheid is geboden)
Technologie-ontwikkelingen volgen elkaar in duizelingwekkende snelheid op. Is dat niet eng? Oud-Hoornbeeck student Rick Bouter spreekt liever over “een dynamische tijd waar kansen en gevaren elkaar sneller opvolgen dan we gewend waren.”
Rick Bouter deed de opleiding commercieel medewerker binnendienst en aansluitend marketing en communicatie op het Hoornbeeck College. Op de Hogeschool Rotterdam studeerde hij Commerciële Economie. Inmiddels geeft hij advies bij technolgie-wereldspeler Accenture in de hightech en semiconductor industrie. “In een baan waarvoor ik niet ben opgeleid, doe ik nu werk met collega’s wiens baan tijdens het afronden van mijn studie in 2013 nog niet bestond.” Bouter geeft aan dat de hightech wereld er niet een is van uitsluitend theoretisch geschoolde mensen. Juist in Brabant waar we over de hele wereld bekend staan om onze hoogwaardige technologie en high tech systemen zijn het ook veel praktisch geschoolde mensen die dagelijks een concreet verschil maken. Daarom moeten we trots zijn op onze MBO scholen en blijvend investeren in domeinen als techniek en ICT.
Vruchten
In zijn vrije tijd is Bouter een van de oprichters van Techthics, een stichting die vanuit christelijke beginselen informeert over de ethische kant van technologie. Bouter: “Bij de oprichting stelden we onszelf de vraag welk ethisch kader we wilden gebruiken. Het antwoord was een openbaring omdat de Bijbelse kaders ten opzichte van technologie relevanter dan ooit zijn. De tijd en casus kan veranderen maar zaken als de wet, de vruchten van de Geest, en andere Bijbelse principes blijven toepasbaar voor ons dagelijks werk, ook in technologie.”
Snelheid
Techniek bleek na de zondeval een middel van de mens om weer een paradijs terug te krijgen. “God heeft ons in de schepping de mogelijkheid gegeven om ons te ontwikkelen. Omdat we als mensen een hamer en spijkers ontwikkelden, konden we beter een dak boven ons hoofd bouwen. Het is onze plicht als christen om ons te verdiepen in techniek en het goed te gebruiken.” We moeten als christenen dus niet wegduiken om nieuwe technologie te toe te passen. Om het goede van technologie te benutten moeten we het eerst verkennen en begrijpen. Betekent dit een klakkeloos volgen van alle ontwikkelingen en mogelijkheden? Zeker niet, vindt Bouter, integendeel. “De snelheid van de ontwikkelingen is ook voor mensen in gelieerde beroepsgroepen niet bij te houden. Zelf zit ik er bovenop en kan het niet allemaal volgen. Het is in deze situatie dus nog belangrijker om je bewust te zijn van je christelijk normatieve kader. Verdiep je erin om te ontdekken hoe je technologie goed kunt gebruiken en leg alles in Gods hand en vraag om leiding. Vertrouw hierin op God bij wat je doet.”
Funderen
Bij dat verdiepen in technologische ontwikkelingen geeft de stichting Techthics christenen doorlopend toerusting. Al ruim vijf jaar publiceert het artikelen en video’s en organiseert events. Techthics richt zich specifiek op het informeren en toerusten van docenten, studenten, politici, bestuurders en beleidsmakers. Een half jaar geleden heeft het een masterclass gegeven aan de docenten ICT en techniek van Hoornbeeck locatie Amersfoort. Aan onderwerpen heeft de stichting geen gebrek, TikTok, zelfrijdende auto’s, ChatGPT, Sociale crediet systemen, CBDC, 5G, AI een lange reeks aan thema’s is al besproken. “Eerst proberen we bewustwording te creeeren door informatie delen. Nu focussen we ook op het delen van praktische handvatten en gaan we in gesprek over welke vragen je kunt stellen om je mening te funderen.”
Waakzaam
Gevaren van technologische revoluties, Rick Bouter ziet ze bijvoorbeeld in de digitale identiteit en de digitale valuta die nu hoog op de Europese politieke agenda staan. “Die hebben voor mensen beperkt toegevoegde waarde en toch wordt de ontwikkeling doorgezet. Waarom, wat is de intentie hiervan? Het geeft de overheid meer regie en controle. Zo kan digitaal geld ook geprogrammeerd worden waarna je het (uitsluitend) kunt gebruiken voor vooraf bepaalde bestedingen. Studiefinanciering voor studieboeken bijvoorbeeld. Wie bepaalt dit straks? Dit brengt profetieën uit Openbaring heel dichtbij en geeft iedereen de vraag: tot waar kun je als christen mee? Op een gegeven moment kan er ook onder christenen een scheiding komen tussen zij die de overheid volgen en zij die dat niet meer willen doen om voor hen valide redenen. Eindtijd en profetieën zijn relevanter dan ooit, de Bijbel wordt een factbook. De vraag is: ben jij er klaar voor? Maar dat was in het verleden niet anders, we zijn als christenen op doorreis. Wat dat betreft is er ook niets nieuws onder de zon, maar het roept wel op tot waakzaamheid. Niet passief, maar actief, waakzaamheid is een werkwoord.”
Connectie
Bouter is zowel overdag als binnen Techthics veel met technologie bezig. Het heeft bij hemzelf ook een verrassende verandering gegeven. “Hoe langer en dieper ik in het technologische domein zit, hoe meer de charme van het offline leven mij aanspreekt. Fysieke boeken lezen, een moestuin bijhouden, echt contact, het is zo waardevol in deze tijd.” Dat hele volksstammen verslingerd lijken aan hun smartphone of tablet geeft Bouter zorgen, zeker in gezinnen waar zowel ouders als kinderen online zijn. “Zorg voor fysiek contact en verbinding met anderen, ouders en opvoeders ga en blijf in gesprek, kijk met kinderen mee. Stel vragen, hoe was het vandaag in het digitale domein en luister echt naar het antwoord. Niet standaard vanuit veroordeling maar om het oprecht te willen begrijpen. Als je als ouder en opvoerder die connectie maakt dat een gesprek over het christelijk geloof en wat er in jou leeft ook gemakkelijker.
Technologie, waar gaat dat heen?
Er zijn enorm veel technologie-ontwikkelingen. Forward licht er zes uit en gaat het gesprek aan met oud-student Rick Bouter over kansen en gevaren.
AI
Artificial Intelligence (kunstmatige intelligentie) ontgroeit de kinderschoenen en breekt door in onderandere ChatGTP (zie 2). In feite is ‘AI’ software die zelfstandig kan leren en werken. Het kan taken uitvoeren en zelf verbeteren. Mogelijke toepassingen zijn bijna oneindig. Zo kun je ChatGPT een film script laten schrijven en andere Ai toepassingen de video en audio laten verzorgen.
ChatGTP (en een beetje BARD)
ChatGPT is een chatbot, een robot met wie je een online gesprek kunt voeren. Je stelt een vraag en krijgt binnen enkele ogenblikken antwoord. Het grote verschil met bestaande zoekmachines is dat je dan ‘mogelijke’ bronnen krijgt. Met ChatGPT krijg je antwoord op bestaande internet bronnen.
Vraag: Wie is Johannes Hoornbeek?
Antwoord ChatGPT: Als het gaat om ‘Johannes Hoornbeeck’, dan kan ik melden dat hij een Nederlandse filosoof en theoloog was, geboren in 1617, en gestorven in 1666. Hij was een gereformeerde theoloog in de zeventiende eeuw en was een professor aan de Universiteit van Utrecht. Hoornbeeck wordt vaker beschouwd als een van de belangrijkste vertegenwoordigers van het Nederlands Gereformeerd Protestantisme en heeft relevant werk gedaan over verschillende onderwerpen in de filosofie en theologie van zijn tijd.
Google werkt aan een eigen chatbot die de naam BARD draagt.
CBDC
De vier letters CBDC staan voor Central Bank Digital Currency, een munteenheid van een centrale bank die in feite een digitale valuta is. Aan dit elektronische geld kan de uitgever kenmerken of eigenschappen meegeven om te bepalen wat de gebruiker er wel en niet mee kan doen. Een belangrijk verschil met geld vandaag de dag is dat de centrale bank deze digitale valuta zal uitgeven, niet de commerciele banken.
Europese Digitale Identiteit (eID)
Voor het kopen van een huis of het vliegen naar het buitenland moeten we ons identificeren met een paspoort of identiteitskaart. Voor online identificatie is er een Europese Digitale Identiteit in ontwikkeling. In Nederland kennen we al DigiD, maar dat systeem geldt alleen voor overheidsinstanties, de eID geldt breder en is in de gehele EU van toepassing.
IoT
Internet Of Things of in goed Nederlands ‘Internet der Dingen’ is het geheel aan apparaten dat via internetverbindingen met andere apparaten of systemen in contact staat en gegevens uitwisselt. Bekend is de koelkast die een bericht stuurt naar een telefoon om te waarschuwen dat de melk de THT-datum nadert. Er zijn ook vuilnisbakken die de dienst gemeentereiniging melden dat ze bijna vol zijn.
Machine Learning
Machine learning (ML) is een vorm van kunstmatige intelligentie (AI). Doel is het bouwen van systemen die door training van de data kunnen leren of data gebruiken om beter te presteren. Machine learning en AI worden vaak in één adem genoemd maar betekenen niet hetzelfde. Machine learning valt altijd onder AI, maar omgekeerd is dat niet zo.